Najnovije istraživanje za zapadni Balkan, koje je proveo Centar za anketna istraživanja Međunarodnog republikanskog instituta, otkriva podijeljena mišljenja o Sjedinjenim Američkim Državama kao ekonomskom i političkom partneru, ali i entuzijazam za jačanje veza sa Evropskom unijom (EU).

Ispitivanje je provedeno u Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, na Kosovu, u Sjevernoj Makedoniji i Srbiji.

- Uprkos naporima Kine i Rusije da izvrše uticaj na zapadnom Balkanu, ovo istraživanje pokazuje da mnogi u regionu vide svoje interese na Zapadu - rekao je direktor Međunarodnog republikanskog instituta za Evropu Paul McCharty.

Smatra da je stalna podrška Sjedinjenih Država i EU u jačanju demokratije širom regiona presudna za konsolidaciju ovog pozitivnog trenda i omogućavanje ovim zemljama da se odupru napadima autoritarnih sila.

Na pitanje o tome ko su najznačajniji ekonomski partneri, javnost je bila podijeljena. Većina ispitanika na Kosovu (94 posto) je navela SAD, u odnosu na samo 13 posto u Srbiji koji dijele to mišljenje. Većina u Srbiji navela je Rusiju (73 posto) i Kinu (71 posto) kao najznačajnije ekonomske partnere. Većina ispitanika na Kosovu i u Sjevernoj Makedoniji smatra SAD najznačajnijim političkim partnerom, kao što misli i većina u Crnoj Gori. U BiH i u Srbiji, procenat onih koji SAD vide kao ključnog političkog partnera je manji (29 posto i 15 posto).

Upitani kako bi glasali da se sutra održi referendum za članstvo u EU, većina u svim državama je odgovorila da bi glasali za. Na Kosovu, velika većina (93 posto) podržava pristupanje, a značajan procenat u BiH (76 posto) i Sjevernoj Makedoniji (74 posto) također bi glasale za ulazak u EU.

Uprkos ovim pozitivnim nalazima, evidentna je zabrinutost zbog dezinformacija u svim državama, što ukazuje da lažni narativi od aktera predstavljaju trajni problem na zapadnom Balkanu.

Većina u BiH, Crnoj Gori, na Kosovu, u Sjevernoj Makedoniji i Srbiji se složila da su progrešne ili lažne informacije u medijima ili 'vrlo' ili 'donekle' problematične za njihove zemlje. Nadalje, većine u svih pet zemalja navele su da se susreću u medijima sa pogrešnim ili lažnim informacijama bilo 'svakodnevno', 'skoro svakodnevno' ili 'nekoliko puta sedmično'.

- Sa velikom količinom dezinformacija koje kruže Balkanom, a potiču od autoritarnih sila poput Kine i Rusije, ohrabruje činjenica da građani Balkana prepoznaju problem koji predstavlja ovaj fenomen. Pandemija COVID-19 učinima je pristup pouzdanim informacijama važnijim nego ikad, podvlačeći vitalni značaj borbe protiv dezinformacija na Balkanu i širom svijeta - rekao je McCharty.

Istraživanje je za potrebe Međunarodnog Republikanskog Instituta sprovela agencija Ipsos BiH, u periodu od 2. februara do 6. marta 2020. godine.

Podaci su prikupljeni putem ličnih intervjua u svakoj od uzorkovanih zemalja sa stopama odgovora od 50 do 80 posto koristeći višestepenu stratifikaciju proporcionalnu distribuciji stanovništva, saopćeno je iz Međunarodnog Republikanskog Instituta.